บอลวาล์ว (Ball valve) อุปกรณ์เสริมของท่อประปาที่ช่วยเพิ่มความสะดวกในการใช้น้ำประปา โดยกลไกภายในของบอลวาล์วจะมีช่วยควบคุมการปิด-เปิดควบคุมการไหลของน้ำ ควบคุมทิศทางและความเร็วของน้ำให้ตามที่ผู้ใช้งานต้องการ ในปัจจุบันบอลวาล์วมีการพัฒนาผลิตด้วยวัสดุหลายหลาก ทั้งบอลวาล์ว pvc บอลวาล์วทองเหลือง บอลวาล์วสเตนเลส ซึ่งทั้งหมดมีความแตกต่างกันอย่างไรบ้าง เฮียเชษฐมีคำตอบมาให้ครับ
บอลวาล์ว (Ball Valve) คืออะไร มีประเภทไหนบ้าง?
บอลวาล์ว เป็นวัสดุมาตรฐานที่ใช้ในงานประปา นิยมใช้ในบ้านพักอาศัยทั่วไปและงานอุตสาหกรรม มีวัสดุให้เลือกใช้หลากหลายและมีให้เลือกหลายรูปแบบการใช้งาน แบ่งออกเป็น 4 ชนิดหลักๆ คือ
- บอลวาล์วชั้นเดียว หมายถึง กระบวนการผลิตที่หลอมบอลวาล์วเป็นชิ้นเดียวกันทั้งชิ้น เป็นการผลิตที่นิยมนำมาใช้กับบอลวาล์วทั่วไปที่ใช้ในอาคารบ้านเรือน
- บอลวาล์วสองชิ้น หมายถึง บอลวาล์วที่มีกระบวนการผลิตแบบสองชื้นต่อกัน โดยต่อตัววาล์วกับปลายเกลียวอีกด้านหนึ่ง
- บอลวาล์วแบบสามชิ้น หมายถึง บอลวาล์วที่มีส่วนประกอบทั้ง 3 ชิ้น โดยทั้งหมดจะถูกประกอบกันแล้วยึดด้วยน็อตอีกที
- บอลวาล์วแบบแยกส่วน หมายถึง บอลวาล์วที่ทุกส่วนทุกชิ้นสามารถแยกออกจากนั้น สามารถแกะออกมาประกอบใหม่ได้ แล้วแต่ความถนัดของผู้ใช้งาน
ประเภทของบอลวาล์วตามเนื้อวัสดุ
ข้อดีของบอลวาล์วก็คือ ช่วยเพิ่มความสะดวกในการใช้น้ำประปาเพราะมีกลไกเปิดปิด มีน้ำหนักเบา แข็งแรงทนทาน ใช้งานได้นาน มีกระบวนการผลิตที่แบ่งตามเนื้อของวัสดุได้ดังนี้
บอลวาล์ว PVC
เป็นบอลวาล์วที่ผลิตจากวัสดุพอลิไวนิลคลอไรด์ หรือ PVC มีคุณสมบัติของเนื้อพีวีซีคือ เนื้อเหนียว ไม่แตกหักง่าย ยืดหยุ่น ทนต่อแรงดันน้ำ มีความแข็งแรงสูง ทนทานต่อสภาวะอากาศ มีความต้านทานแรงดึงสูง ไม่ลามไฟ ทนต่อสารเคมี (บางชนิด) มีอายุการใช้งานนานมากกว่า 10 ปี ราคาถูก หาซื้อง่าย
บอลวาล์วทองเหลือง
เป็นบอลวาล์วที่ผลิตจากทองเหลือง ซึ่งเป็นวัสดุที่นิยมนำไปใช้ในงานอุตสาหกรรมโดยเฉพาะการประปา เพราะว่าทองเหลืองมีความแข็งแรงสูง เนื้อเหนียวทนทาน ทนต่อแรงกระแทกและแรงดันของน้ำได้ดี ใช้งานได้ยาวนาน ผิวสัมผัสแวววาว เนื้อทองเหลืองทนต่อการกัดกร่อนได้สูงทำให้ไม่เกิดสนิม ลดความเสี่ยงของการเกิดสารเคมีปนเปื้อน มีอายุการใช้งานนาน 20 – 30 ปี
บอลวาล์วสเตนเลส
“สเตนเลส” มีชื่อชื่อหนึ่งคือ “เหล็กกล้าไร้สนิม” มีส่วนผสมของเหล็กประมาณ 70-80% ทำให้สเตนเลสมีความต้านทานต่อการกัดกร่อนสูง เนื้อแข็งแรงไม่เปราะแตกง่าย ต่อสภาพอากาศและแรงดันของน้ำสูงมาก สามารถใช้กับน้ำที่มีอุณหภูมิสูง ปลอดสารปนเปื้อน ไม่เป็นสนิม อายุใช้งานนานมากกว่า 50 ปี สามารถใช้ตกแต่งบ้านได้เพราะเนื้อสเตนเลสเนื้อแวววาว ทำให้บ้านดูสวยงาม
บอลวาล์วอุตสาหกรรม
สำหรับบอลวาล์วในงานอุตสาหกรรมนั้นคนทั่วไปส่วนใหญ่อาจจะไม่ค่อยได้เห็นเท่าไร เพราะส่วนใหญ่จะถูกนำไปใช้ในงานอุตสาหกรรม นอกจากจะใช้ในควบคุมประปาแล้ว ยังใช้ควบคุมของเหลวที่มีส่วนประกอบของสารเคมีและแก๊ส คุณสมบัติของวาล์วควบคุมของเหลวนี้จะต้องมีความแข็งแรงมากกว่าวาล์วทั่วไปเป็นพิเศษ เพราะว่าบอลวาล์วที่ใช้ในโรงงานมักถูกออกแบบมาให้ตัวก้านหมุนสามารถถอดออกได้ เมื่อจะใช้งานค่อยใส่กลับเข้าไปเพื่อป้องกันวาล์วหมุนเอง หรือไปโดนโดยไม่ตั้งใจ แบ่งออกเป็น 3 ประเภทย่อยดังนี้
- วาล์วควบคุม (Control Valve)
- วาล์วกันกลับ หรือวาล์วน้ำ (Check valves)
- วาล์วระบายแรงดัน (Relief Valve or Safety Valve)
ชนิดการจ่ายน้ำของบอลวาล์วแต่ละชนิด
บอลวาล์วน้ำที่เห็นใช้ทั่วไปตามครัวเรือนและอาคารมักจะถูกแบ่งตามชนิดและประเภทของการจ่ายน้ำ เช่น บอลวาล์วทางเดียว บอลวาล์วสองทาง บอลวาล์วสามทาง และบอลวาล์วสี่ทาง ซึ่งความแตกต่างของบอลวาล์วแต่ละชนิดจะขึ้นอยู่กับคุณสมบัติของการจ่ายและควบคุมน้ำ ดังนี้
บอลวาล์วทางเดียว
บอลวาล์วแบบบังคับทางไหลของน้ำเข้า 1 ทาง ออก 1 ทางขนาดของบอลวาล์วทางเดียวที่นิยมใช้ในท้องตลาด
- บอลวาล์ววาล์วน้ํา 1/2 หรือ บอลวาล์ว 4 หุน
- บอลวาล์ววาล์วน้ํา 3/4
- บอลวาล์ววาล์วน้ํา 1 นิ้ว
- บอลวาล์ววาล์วน้ํา 1 1/2นิ้ว
- บอลวาล์ววาล์วน้ํา 2 นิ้ว
วัสดุสามารถเลือกซื้อได้ทั้งเนื้อพีวีซี เนื้อทองเหลือง และเนื้อสเตนเลส ราคาจะแตกต่างกันตามเนื้อวัสดุ รุ่นและบริษัทที่ผลิต
บอลวาล์ว 2 ทาง
บอลวาล์วแบบบังคับแบบ 2 ทางรับน้ำเข้า 1 จุด จ่ายออก 1 ทาง นิยมใช้ในงานสุขภัณฑ์ งานฝักบัว สายฉีดชำระ ทางขนาดของบอลวาล์วที่นิยมใช้ในท้องตลาด คือ บอลวาล์ว 1/2 หรือ บอลวาล์ว 4 หุน
บอลวาล์ว 3 ทาง
บอลวาล์วแบบบังคับทางไหลของน้ำเข้า 1 ทาง ออก 2 ทางขนาดของบอลวาล์วทางเดียวที่นิยมใช้ในท้องตลาด ทางขนาดของบอลวาล์วที่นิยมใช้ในท้องตลาด คือ บอลวาล์ว 1/2 หรือ บอลวาล์ว 4 หุน
